Qosim Tinistanov - zamonaviy qirg'iz adabiyotining zabardast vakili

Atoqli qırg'iz adibi Issiqko'lning Chirpikti qishlogʻida tugʻilgan.

26 Haziran 2022 11:20

Qosim Tinistanov Issiqko'lning Chirpikti qishlogʻida tugʻilgan.

1916-yilda sodir boʻlgan Urkun voqeasida Xitoyga koʻchib ketishga majbur boʻlgan.

1924-yilda Toshkentda institutidagi oliy ta’limini tamomlagan.

1925-26 yillarda Qirgʻiziston muxtor respublikasi Akademiya markazi direktori, 1927—30 yillarda Qirgʻiziston Muxtor Respublikasi xalq taʼlimi vaziri boʻlib ishlagan.

1928-31 yillarda “Yangi madaniyat yo'lida” jurnalida bosh muharrir bo'lib ishlagan.

1930-37 yillarda Qirgʻiziston sivilizatsiya institutida ishlagan.

U 1937 yil 4 avgustda SSSR xalqining dushmani degan ayblov bilan hibsga olingan.

U 1938 yil 6 noyabrda otib o'ldirilgan.

Tinistanov ilmiy izlanishlari

Qirg‘iz yozuvining asoschilaridan biri bo‘lgan Tinistanov arab alifbosi bilan yozilgan qirg‘iz tilini adabiy tilga aylantirish va dastlab lotin, so‘ngra kirill alifbosiga o‘tishda faol ishlagan.

Uning “Yangi alifbo yaratishning asosiy tamoyillari” nomli asari taqdimoti  Bokuda  o’tkazilgan turkologlarning 1-qurultoyida o’tkazildi.

U “Qirgʻiz yozma tili imlosi”, “Kattalar uchun alifbo kitobi”, “Bizning tilimiz”, “Qirgʻiz tili morfologiyasi”, “Qirgʻiz tili sintaksisi” kitoblarining muallifidir.

U 1933-yilda “Atamalar lug‘ati”ni tayyorlagan.

Q. Tinistanov yozgan asarlar bugungi kunda ham muhim manba sifatida foydalaniladi.

Tinistanov ilmiy izlanishlari bilan birga she’riyat va dramaturgiya sohasida ham muhim asarlar qoldirgan.