Орталық Азияда электр қуатының өшірілуі: электр және қауіпсіздік мәселелері
25 қаңтарда Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстанда электр энергиясының жаппай өшірілуі байқалған болатын. Осы жағдайға байланысты аталған мемлекеттерде энергетика және қауіпсіздік мәселелері көтеріле бастады.
27 Ocak 2022 18:52
25 қаңтарда Орталық Азияның үш елінде: Қазақстанда, Қырғызстанда және Өзбекстанда электр энергиясының жаппай өшірілгені белгілі. Қазақстанда - Алматы, Шымкент, Талдықорған, Тараз, Түркістан; Өзбекстанда - Ташкент, Ферғана, Әндіжан, Наманган, Сырдария, Жизақ, Самарқанд, Навои және Қашқадария; Қырғызстанда: Бішкек, Ош, Жалал-Абад, Баткен және басқа да облыстарда жалпы алғанда 30 миллионға жуық адам жарықсыз қалды.
25 қаңтарда жарықсыз қалған Орталық Азияның үш елі аумақтық электр беру жүйесіндегі апаттың салдарын жоюмен айналысуға бастады. Аталған күні ірі қалаларда, әсіресе Алматы, Ташкент және Бішкекте әуе рейстері уақытша тоқтатылды, метро, трамвай жұмысы тоқтатылды, ірі зауыттар мен кәсіпорындардың жұмысы тоқтатылды.
Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстанның бірқатар аймақтарын жарықсыз қалдырған апаттың себебі әлі ресми түрде анықталған жоқ.
Өзбекстанның Энергетика министрлігі электр қуатының тоқтауы Қазақстан аумағындағы апатқа байланысты болғанын мәлімдегенімен, Қазақстан билігі Өзбекстан мен Қырғызстанда электр қуатының теңгерімсіз қолдауына байланысты екенін хабарлады.
Тозған жүйе
Қазақстанның Технология және бизнес университетінің оқытушысы Сапарбай Жұбаевтың айтуынша, Орталық Азия елдерінде электр энергиясының жаппай өшірілуі КСРО-дан қалған электр инфрақұрылымының ескіруіне байланысты болды.
Ол Орталық Азия аумағындағы бірыңғай энергетикалық жүйе Кеңес Одағы кезінде Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан ортақ қуатты электр энергиясын пайдаланған кезде құрылғанын атап өтті. Бірақ КСРО ыдырағаннан кейін көршілер арасында туындаған келіспеушіліктерге байланысты ол бұрынғы маңыздылығын жоғалтты. Нәтижесінде Тәжікстан мен Түрікменстан бұл жүйеден шықты.
Қазіргі уақытта Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстан әлі де бір энергия жүйесінде орын алуда
"Қазақстан бұл жүйеден шыға алмады, өйткені, халықтың 60 пайызға жуығы тұратын Қазақстанның оңтүстігінде бірде-бір электр станциясы болған емес," - деп жалғастырды Жұбаев.
"Орталық Азияның бірыңғай энергетикалық жүйесі Кеңес Одағынан қалған үлгі"
Өзбек саясаттанушысы Рустам Каримов Орталық Азия елдеріндегі электр энергиясы дағдарысының тарихы КСРО кезінен басталғанын және "Орталық Азияның Біріккен энергетикалық жүйесі Кеңес Одағынан қалған үлгі" екенін айтты. Каримов аталған жалпы энергетикалық жүйесінің іргетасы КСРО кезінде қаланғанын еске салды.
Электр қуатының берілуіндегі ақау "энергия және қауіпсіздік" проблемаға айналды
Қырғызстандық саясаткер және қауіпсіздік жөніндегі ғалым Медербек Қорғанбаев: "Орталық Азия елдеріндегі энергетикалық апат өңірдегі энергетикалық қауіпсіздік мәселесін тағы да көтерді," - деді.
Қорғанбаев энергетикалық апаттан кейін Қырғызстан энергетика саласынан өз бетінше кетіп, қауіпсіздігін қамтамасыз етуі тиіс екенін атап өтті.