Krymda Osmanly yzlary: Ýeni ( täze) gala

Ýeni gala, gadymy Kerç şäheriñ 10 km gündogarynda, deňiziñ kenarynda we Akynty Burnu sebitinde orun alýar.

20 Ağustos 2021 19:59

Häzirki Ýeni galanyñ ýerine XIV asyrda Genolar tarapyndan gurlan has kiçi göwrümde bir gala bar. Bu gala 1631-nji ýylda Zaporog Gazaklary tarapyndan weýran edilýär.

Russiýa Imperiýasynyñ goşuny tarapyndan 1696-njy ýylda Azak Galasynyñ basyp alynmagy we 1700-nji ýylda gol çekişilen Stambul ylalaşygy bilen Osman Imperiýasy tarapyndan ykrar edilmegi Osman Imperiýasyny Ors flotynyñ Garadeñize çykmagynyñ öñüni almak üçin goşmaça täze çäreler almaga gönükdirýär. Şoňa laýyklykda 1702-nji ýylda Kerç bogazyny goramak üçin uly we berkitilen gala gurmak karary kabul edilýär.

Ýeni  gala adyny aljak bu galanyñ gurluşygyna 1703-nji ýylda başlanýar. Fransuz hünärmenleriñ gözegçiliginde we döwriñ iñ ýokary berkitme bilmi bilen gurlan galanyñ gurluşygy 1710-njy ýylda tamamlanýar.

Ýeni gala 1771-nji ýylda Wasiliý Mihaýlowiç Dolgorukowyñ ýolbaşçylygyndaky rus goşuny tarapyndan basyp alynýar we 1774-nji ýylda gol çekişilen Küçük Kaýnarja şertnamasy bilen gala resmi taýdan Russiýa Imperiýasyna berildi.

Ýeni gala Krym urşynda ( maý 1855) hyzmatdaş goşunlar tarapyndan basyp alyndy ýöne uruş gutarandan soň Russiýa gaýdyp berildi.

Galadaky hassahana 1880-nji ýylda işini bes etdi. Ýeni gala II Jahan Urşunda harby maksatlar üçin ulanyldy. Ýeni galadaky harby baza, metjid, hamam we gala goragçylaryñ galýan ýeri ýaly ýerler zamanamyza gelip ýetmedi.