Azerbaycan Cumhurbaşkanı: "Hem Savaşı Hem de Barışı Kazandık, Barış Fiilen Sağlandı"

İlham Aliyev, çifte standartların ortadan kaldırıldığı, adaletin seçici olmadığı bir dünya inşa etme çağrısında bulundu.

26 Eylül 2025 13:49

New York – Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 25 Eylül'de New York'ta düzenlenen Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nun 80. oturumunda bir konuşma yaparak ülkesinin "zafere ve barışa giden uzun yolunu" anlattı ve Azerbaycan tarihinde yeni bir dönemin başladığını ilan etti.

İşgalin Sonu ve Toprak Bütünlüğünün Yeniden Tesisi

Konuşmasına uzun yıllardır süren saldırı, işgal ve adaletsizlik trajedilerinden bahsederek başlayan Aliyev, yaklaşık otuz yıl süren Ermenistan işgalinin 2020'deki 44 günlük Vatanseverlik Savaşı ile sona erdiğini vurguladı. BM Güvenlik Konseyi'nin 1993 tarihli kararlarının Ermenistan tarafından uygulanmadığını, AGİT Minsk Grubu'nun ise misyonunu yerine getiremediğini belirtti.

Aliyev, Azerbaycan'ın BM Şartı'nın 51. Maddesi uyarınca meşru müdafaa hakkını kullanarak toprak bütünlüğünü yeniden sağladığını ve 10 Kasım 2020 tarihinin Ermenistan'ın teslim olması ve Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünün yeniden sağlanması olarak tarihe geçtiğini ifade etti.

Ermenistan ile Barış Süreci ve Yeni Anlaşmalar

Zaferin hemen ardından Ermenistan ile toprak bütünlüğü ve egemenliğin karşılıklı tanınması temelinde yeni bir sayfa açmaya hazır olduklarını açıklayan Cumhurbaşkanı, beş temel ilke ve bir barış antlaşması taslağı sunduklarını kaydetti.

Aliyev, Ekim 2022'den 2025 yazına kadar süren ikili müzakerelerin olumlu sonuç verdiğini ve 8 Ağustos'ta Washington'da imzalanan anlaşmalara dikkat çekti. Washington'da Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanlarının barış antlaşması metnini parafladığını ve Cumhurbaşkanı ile Ermenistan Başbakanının Ortak Bildiri'yi imzaladığını duyurdu.

Cumhurbaşkanı, barış sürecine artık ilgisi kalmadığı gerekçesiyle AGİT Minsk Grubu ve ilgili yapıların kapatılması için ortak başvuruda bulunulduğunu ve AGİT'in bu yapıları kesin olarak kapatma kararı aldığını belirtti.

ABD ile İlişkilerde Yeni Dönem

Washington Zirvesi'nin, Azerbaycan-ABD ilişkilerinde de yeni bir aşamanın başlangıcını işaret ettiğini söyleyen Aliyev, ABD Başkanı Donald Trump ile Stratejik Ortaklık Şartı hazırlamak üzere bir Mutabakat Zaptı imzaladıklarını ve bunun siyasi, ekonomik, enerji, savunma ve diğer alanlarda yeni ufuklar açtığını dile getirdi.

Aliyev, ABD Başkanı Trump'ın 1992 tarihli Özgürlük Destek Yasası'na eklenen 907 sayılı Değişiklik şeklinde Azerbaycan'a uygulanan yaptırımların uygulanmasını askıya alma kararını "tarihi bir adım" olarak nitelendirdi.

Önemli bölgesel bağlantı projelerine de değinen Aliyev, Zangezur koridorundan kesintisiz geçişi sağlayacak olan "Trump Uluslararası Barış ve Refah Rotası" (TRIPP) inisiyatifini de zirvenin önemli sonuçlarından biri olarak aktardı.

Yeniden Yapılanma, Mayın Tehdidi ve Enerji Güvenliği

Kurtarılan topraklarda geniş çaplı bir yeniden yapılanma programı başlattıklarını ve "Büyük Dönüş" Programı kapsamında halihazırda 50.000'den fazla insanın yaşadığını, çalıştığını ve eğitim gördüğünü söyledi.

Cumhurbaşkanı, çatışma sonrası dönemde karşı karşıya kalınan en ciddi insani zorluklardan birinin mayın tehdidi olduğunu ve Kasım 2020'den bu yana mayın patlamaları sonucu 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini veya yaralandığını belirterek, bu durumun geri dönüşleri engellediğini ifade etti.

Konuşmasının enerji güvenliği bölümünde ise Azerbaycan'ın güvenilir ve vazgeçilmez bir ortak olduğunu vurgulayan Aliyev, Hazar bölgesini boru hatlarıyla uluslararası pazarlara bağlamada stratejik rol oynadıklarını ve şu anda 14 ülkeye doğal gaz ihraç ettiklerini kaydetti.

Aliyev ayrıca, 2030 yılına kadar enerji üretiminin yaklaşık %40'ının yenilenebilir kaynaklardan sağlanacağını bildirdi.

Sonuç Mesajı

Sözlerini, "Azerbaycan yeni bir döneme girdi. Hem savaşı hem de barışı kazandık. İşgali sona erdirdik ve yeniden inşa çalışmalarına başladık. Adalet zafer kazandı, egemenlik güçlendi ve barış fiilen sağlandı" diyerek tamamlayan Cumhurbaşkanı Aliyev, çifte standartların ortadan kaldırıldığı, adaletin seçici olmadığı bir dünya inşa etme çağrısında bulundu.

Anahtar Kelimeler: Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, İlham Ailyev - BM konuşması,