Kardeş ülke Kazakistan 34 yaşında: Bağımsızlığın bedeli ve yükselen yıldızı
Bugün bağımsızlığının 34. yılını kutlayan Kazakistan, geride bıraktığı otuz yılı aşkın sürede hem siyasi hem de ekonomik alanda dev adımlar atarak bölgesel bir güç haline geldi.
16 Aralık 2025 10:36
Bundan tam 34 yıl önce Sovyetler Birliği’nden ayrılarak özgürlüğünü ilan eden Kazakistan, bugün Orta Asya’nın en güçlü ekonomisi ve Türk dünyasının parlayan yıldızı olarak bağımsızlık yıl dönümünü kutluyor.
Takvimler 16 Aralık 1991’i gösterdiğinde, Kazakistan Yüksek Konseyi tarihi bir karara imza atarak ülkenin bağımsızlığını resmen onayladı.
Bugün bağımsızlığının 34. yılını kutlayan Kazakistan, geride bıraktığı otuz yılı aşkın sürede hem siyasi hem de ekonomik alanda dev adımlar atarak bölgesel bir güç haline geldi.
Bağımsızlığa Giden Yol: "Jeltoksan"ın Acı Hatırası
Kazakistan’ın bağımsızlık öyküsü, sanıldığı kadar kolay olmadı. Sürecin en kritik dönüm noktası, 1986 yılının Aralık ayında yaşanan ve tarihe "Jeltoksan Olayları" olarak geçen protestolardır. Kazak lider Dinmuhammed Kunayev’in yerine Rus kökenli bir ismin atanmasına tepki gösteren halk, Almatı’daki Brejnev Meydanı’nı doldurarak "Kazakistan Kazaklarındır" sloganlarıyla demokrasi talep etti. Sovyet müdahalesi sonucu 200’den fazla kişinin hayatını kaybettiği o soğuk kış günleri, bağımsızlık ateşinin fitilini ateşleyen "acı ve gözyaşı dolu" bir başlangıç olarak hafızalardaki yerini koruyor.
Nükleerden Barışa: Örnek Dış Politika
Bağımsızlığın ilk yıllarında Kazakistan, dünyanın en büyük 4. nükleer cephanesine sahip olmasına rağmen radikal bir kararla Semipalatinsk Nükleer Test Sahası’nı kapattı. Bu hamleyle dünyaya "barışçıl" bir dış politika izleyeceğinin mesajını veren Kazakistan, komşuları Rusya, Çin, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan ile sınır sorunlarını başarıyla çözerek güven istikrarı sağladı.
Orta Asya’nın Ekonomi Devine Dönüşüm
Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev döneminden sonra, 2019’da göreve gelen Kasım Cömert Tokayev ile "Yeni Kazakistan" dönemine giren ülke, ekonomik verileriyle göz dolduruyor:
Gayrisafi Yurt İçi Hasıla: 250 milyar dolara ulaşarak Orta Asya’nın en büyüğü oldu.
Hedef 2029: Ulusal ekonominin 450 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
Lojistik Üs: "Geçiş ülkesi" vizyonuyla 3 yıl içinde 1300 kilometre yeni demir yolu inşa edilecek.
Türkiye: Bağımsızlığı İlk Tanıyan Ülke
Kazakistan ile Türkiye arasındaki bağlar, "ilk günkü" heyecanla devam ediyor. 16 Aralık 1991’de Kazakistan’ın bağımsızlığını tanıyan dünyadaki ilk ülke Türkiye olmuştu. Bugün iki ülke arasındaki ilişkiler "Genişletilmiş Stratejik Ortaklık" seviyesine yükselmiş durumda.
Rakamlarla Türkiye-Kazakistan İlişkileri:
Ticaret Hacmi: 30 milyon dolardan 8 milyar dolara yükseldi.
Şirket Sayısı: Kazakistan’da 3 binden fazla Türk sermayeli şirket faaliyet gösteriyor.
Ulaşım: İki ülke arasında haftalık 80’den fazla tarifeli uçak seferi düzenleniyor.
Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), TÜRKSOY ve Türk Akademisi gibi kurumların öncülüğünü üstlenen iki kardeş ülke, sadece ekonomik değil kültürel ve siyasi entegrasyonda da dünyaya örnek bir model sergiliyor.
Anahtar Kelimeler: Kazakistan, Türkiye-Kazakistan İlişkileri, Kazakistan bahımsızlığı,