Kasımaliyev: Avaza Eylem Programı, geçmişin hatalarını düzeltmek için bir fırsat

Kırgızistan Bakanlar Kurulu Başkanı ve Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı Adılbek Kasımaliyev, Türkmenistan’ın Avaza kentinde düzenlenen Denize Erişimi Olmayan Gelişmekte Olan Ülkeler Üçüncü Birleşmiş Milletler Konferansı’nın açılışında konuştu. 

05 Ağustos 2025 19:33

Adılbek Kasımaliyev konuşmasında, denize çıkışı olmayan ülkelerin farklı coğrafyalarda ve sosyo-ekonomik koşullarda yer alsalar da benzer yapısal sorunlarla karşı karşıya olduklarını vurguladı.

Bu sorunları coğrafi izolasyon, yüksek ulaşım ve ticaret maliyetleri, sınırlı ekonomik çeşitlilik, yetersiz yatırım ve finansman olarak sıraladı.

Bu doğrultuda 2001 yılında Birleşmiş Milletler öncülüğünde söz konusu ülkelerin bir araya gelerek ortak bir platform oluşturduğunu belirten Kasımaliyev, bugüne kadar Almatı ve Viyana Eylem Programları ile transit komşularla yasal altyapı oluşturma, ticaret prosedürlerini kolaylaştırma ve dijitalleşme gibi birçok alanda ilerleme sağlandığını söyledi. Ancak belirlenen hedeflere tam anlamıyla ulaşılamadığına da dikkat çekti.

Kasımaliyev, konuşmasında şu ifadelere yer verdi: “Geride kalan yirmi yılın ardından açıkça görülmektedir ki, gösterilen tüm çabalara rağmen, denize çıkışı olmayan ülkeler uluslararası ekonominin çevresinde kalmaya devam etmektedir. Ancak biz burada yalnızca geçmişi değerlendirmek için değil, sürdürülebilir, bağlantılı ve kapsayıcı bir gelecek inşa etmek için toplandık. 2024–2034 Avaza Eylem Programı, geçmişteki eksikleri telafi edecek ve gelecek on yıl için kararlı bir kalkınma yol haritası sunacaktır.”

Kasımaliyev, bu ülkelerin sadece finansal destek değil, aynı zamanda teknik bilgi, yatırım garantileri ve kapasite geliştirme yardımları gibi alanlarda da desteklenmesi gerektiğini vurguladı.

Kırgızistan’ın son yıllarda uluslararası otoyolları iyileştirme, beşinci hava özgürlüğü politikasını uygulama ve Çin–Kırgızistan–Özbekistan demiryolu gibi bölgesel ulaştırma projelerine ağırlık verdiğini belirten Kasımaliyev, bu projelerin Kırgızistan’ı küresel ticaret ağlarına daha fazla entegre edeceğini ifade etti.

Ayrıca CASA-1000 projesiyle, Kırgızistan ve Tacikistan’dan Güney Asya’ya temiz hidroelektrik enerjisi ihracatının planlandığını hatırlattı.

Kasımaliyev konuşmasını şu sözlerle tamamladı: "Ulaşım ve enerji altyapısının geliştirilmesi, lojistik ağların güçlendirilmesi ve yatırım ortamının iyileştirilmesi bizim için sadece ulusal öncelik değil, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınma stratejimizin temelidir.”

Anahtar Kelimeler: Kırgızistan,