Türk-İslam tarihinin Kırım’daki izleri: Sudak Kale Camii

Sudak Kalesi'nin içinde yer alan cami Kırım'daki Altın Orda devri Islâm eserlerinin en önemli örneklerinden biridir.

29 Haziran 2021 21:39

Caminin inşa tarihi tam olarak belli olmamakla birlikte, mihrabın üstüne Cenevizliler döneminde kazılan yazı ve şekiller, caminin 1365'ten önce, yani Altın Orda devrinde inşa edilmiş olduğunu gösteriyor.

Sudak Kalesi 1365'te Cenevizlere geçtiğinde, Kale Camii de Katolik kilisesine çevrildi.

Sudak'ın 1475'te Osmanlı hakimiyetine girmesinden sonra Sultan II. Bayezıd devrinde bina tekrar camiye dönüştürüldü. "Sultan Bayezid-i Velî Camii" adıyla da anıldı.

Evliya Çelebi camiyi tasvir ederken, kubbesinin tamire muhtaç olduğunu, kalenin içinde evler bulunmadığından caminin de cemaati bulunmadığını ve caminin yakınında (günümüzde mevcut olmayan) kubbeli bir türbe bulunduğunu anlatmış.

Kırım ve Sudak, 1783'te Rusya İmparatorluğu tarafından ilhak edildikten sonra, Sudak Kale Camii kaleye konuşlandırılan Rus askerî birlikleri için Ortodoks kilisesine çevrildi. 

1817'den sonra Alman kolonistlere kilise olarak verildi, 1883’de de Ermeni Katolik kilisesi haline getirildi. 1970-1973 yılları arasında restore edilmiş.

Cami binası Sovyet döneminden bu yana müze olarak kullanılmakta.