Türkmenistan'da Nevruz Coşkusu

Nevruz, Türk dünyasının her köşesinde olduğu gibi Türkmenistan’da da coşkuyla kutlanıyor.

20 Mart 2018 16:07

Anadolu’da ve Türk kültürünün yayıldığı her bölgede, yaylada her ovada olduğu gibi Türkmenistan’da da coşkuyla kutlanıyor her yıl  Nevruz...

18. Yüzyıl Türkmen şairlerinden Mahdumkulu’nun;

Gelse Nevruz âleme, cihan renklenir fayda,

Bulutlar ses verip, dağlar sislenir fayda,

dizeleriyle başlayan “Duman Peyda” şiirindeki anlatıma göre yüzyıllardır aynı heyecanla karşılanır ve yaşanır Nevruz...

Kışın bahara döndüğü,  geceyle gündüzün eşitlendiği 21 Mart gününü  yeni yılın başlangıcı olarak kabul eden Türkmenler,  Nevruz geleneklerini çok canlı biçimde yaşamakta ve yaşatmaktadır. Ulusal kutlamaların yanında her şehirde, her köyde ve hatta evde ayrı hazırlık ve kutlama yapılır.. Şehirler, köyler çeşitli renklerde, özellikle de baharın simgesi yeşil renkli bayraklarla süslenir. Yalnız yeşil renkli bayraklarla süslenmez; doğanın canlanmaya başladığı Nevruz gününde, çok sayıda ağaç dikilir. Fidan dikme, bireysel olarak yapıldığı gibi devlet tarafından da bu konuda büyük çaplı organizasyonlar yapılıyor Türkmen diyarında.. Her yıl Nevruz Bayramı  ile birlikte ağaçlandırma kampanyası başlıyor. Bu yıl kampanya çerçevesinde, ilkbahar ve sonbahar döneminde toplam 3 milyon meyve fidanı ve iğne yapraklı ağaç dikimi yapılacak.

Nevruz için bir hafta öncesinden hazırlıklara başlanır Türkmenistan’da.. 21 Mart Nevruz bayramına,  doğanın dirilişi gibi yenilenmiş olarak kavuşmak amacıyla;  borcu olanlar borcunu ödeyip yeni yıla borçsuz girmeye, aralarında anlaşmazlık olanlar bunu çözmeye çalışır ve evlerde büyük bir bahar temizliği başlar.. Hatta imkanı olanlar,  Nevruz’u yeni elbiselerle karşılamak  amacıyla da hazırlıklar yapar...  Yeni yılın başlangıcı kabul edilen Nevruz günü için,  ne kadar çok yiyecek hazırlanırsa yeni yılın da o kadar bereketli geçeceğine inanılır.

Türkmenistan’ın en karakteristik nevruz geleneklerinden biri, “Semeni” ya da “Semene” tatlısıdır. Komşularla birlikte hazırlanan Semeni tatlısı, sadece Nevruz haftasında tüketilir. Semeni yapmak için buğday önceden ıslatılır  ve  çimlenmeye bırakılır. Sonra çimlenen buğdayın beyazlayan ve sütlenen kökü yeşil yapraklarından ayrılır ve dibek taşında dövülür... Son aşamada dibekte dövülen beyaz buğday köküne un ilave edilerek, büyük kazanlarda kırmızımsı kahve  renk alıncaya kadar sürekli karıştırılarak pişirilir.  Soğumasının ardından aile bireyleri ve komşularla birlikte tüketilir. Semeninin de Nevruz gibi , insanı yenilediğine ve arındırdığına inanılır.

Pek tabii ki eğlenceler de Nevruz’un vazgeçilmez geleneklerindendir. Salıncağa binmek, ateşten atlamak, Türkmenlerin milli sporlarından kuşak güreşi yarışmaları, atlı spor gösteri ve yarışları  bunlardan bazıları…

Ve paylaşmak elbette… Bereket niyetine yiyecekleri paylaşmak; yenilenmek,  arınmak adına,  tazelenen doğayı, baharı paylaşmak.

Türkmenistan’da ulusal Nevruz bayramı kutlamaları  21 Mart’ta  Başkent Aşkabat’ta yapılacak bu yıl .. Nevruz Bayramı dolayısıyla da 21 ve 22 Mart  tarihlerinde 2 gün resmi tatil yapılacak.

Anahtar Kelimeler: Türkmenistan, nevruz,