Tarihin akışını değiştiren keşif: Taş Tepeler'de 30 yeni neolitik buluntu açıklandı
Neolitik Dönem'in sırları açığa çıkıyor.
26 Kasım 2025 17:26
Cumhuriyet tarihinin en büyük arkeoloji projelerinden biri olan Taş Tepeler, Neolitik Dönem'e (Cilalı Taş Devri) ışık tutan 30 yeni ve heyecan verici buluntuyu bilim dünyasına duyurdu.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Şanlıurfa Karahantepe Karşılama Merkezi'nde düzenlenen bilgilendirme toplantısında, projenin 5. yılında ulaştığı noktayı ve yeni keşifleri paylaştı.
Benzersiz Heykeller ve Sembolik Dünya
Bakan Ersoy, toplantıda açıklanan en çarpıcı bulgulara dikkat çekti:
Sayburç Heykeli: Sayburç kazılarında ortaya çıkarılan, ağzı dikili şekilde tasvir edilmiş yüz ifadesiyle ölü bir bireyi çağrıştıran heykel, ölüm ritüelleri ve sembolik anlatım açısından benzersiz bir keşif olarak nitelendirildi.
Göbeklitepe İnsan Heykeli: Göbeklitepe’deki D Yapısı'nın duvarı içine adak olarak yerleştirildiği düşünülen insan heykeli, Neolitik Dönem heykeltıraşlık üslubuna dair son derece estetik ve etkileyici bir örnek sunuyor.
Sefertepe Buluntuları: 2025 sezonunda Sefertepe'de ortaya çıkan, daha önce Göbeklitepe ve Karahantepe'de görülen üsluplardan farklı estetik taşıyan iki ayrı insan yüzü kabartması (biri yüksek, diğeri alçak kabartma tekniğiyle) dikkat çekti. Ayrıca çift yüzlü insan motifi işlenmiş siyah serpantin boncuk da bölgenin sembolik dünyasına ışık tutan önemli bir bulgu olarak açıklandı.
Taş Tepeler: Dünyanın Neolitik Başkenti Olacak
Bakan Ersoy, bölgeden elde edilen bulguların 12 bin yıl önce Anadolu’da yoğun nüfuslu ve farklı ölçeklerde yerleşmelerin bulunduğunu ortaya koyduğunu belirtti. Konutlar, kamusal yapılar, gömütler ve besin hazırlama alanlarının tespit edilmesi, günlük yaşam ile manevi değerlerin iç içe geçtiğini gösteriyor.
Bakan Ersoy, bu bulguların, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2025’i "Aile Yılı" ilan etmesiyle özel bir anlam kazandığını ve Anadolu’daki aile kurumunun tarihsel derinliğini bilimsel verilerle gösterme imkânı sunduğunu vurguladı.
"Taş Tepeler projesi, insanlık tarihine dair tüm kabulleri değiştiren bir bilimsel sürece dönüştü... Taş Tepeler, tahminlerimizin de ötesinde bir ufka kapı aralamıştır."
Bakan Ersoy, bu kapsamlı çalışmaların Taş Tepeler bölgesini dünyanın Neolitik başkenti olarak tescillendireceğine inandıklarını dile getirdi.
12 Noktada Uluslararası Bilimsel Güç Birliği
Taş Tepeler projesi, artık 12 ayrı kazı noktasında sürdürülen geniş ve çok yönlü bir bilimsel ağa dönüşmüş durumda. Geçtiğimiz Eylül ayında Japon Altes Prenses Mikasa’nın katılımıyla Ayanlar Höyük’te başlatılan kazının projeye dahil olmasıyla; Göbeklitepe, Karahantepe, Sayburç, Sefertepe ve diğer noktalarla birlikte çalışmalar eş zamanlı yürütülüyor.
Projeye, İstanbul, Çukurova, Ege ve Harran Üniversiteleri başta olmak üzere 15’i Türk, 21’i yabancı toplam 36 akademik kurum katılım sağlıyor. Projede görev alan bilim insanı ve öğrenci sayısı ise 2025 itibarıyla 219 kişiye ulaştı.
Altyapı ve Tanıtım Çalışmaları Hız Kesmiyor
Bakan Ersoy, projenin arkeolojik kazılardan ibaret olmadığını belirterek yürütülen altyapı ve koruma çalışmalarını da aktardı:
Koruma/Restorasyon: Göbeklitepe Aslanlı Yapı ve C Yapısı koruma-restorasyon çalışmaları tamamlandı. Karahantepe AD yapısı ve Sayburç’taki bir konut yapısında restorasyonlar devam ediyor.
Yeni Merkezler: Göbeklitepe'de yeni karşılama merkezi ile Karahantepe’de araştırma merkezi ve kazı evi inşaatında son aşamaya gelindi.
Uluslararası tanıtım faaliyetlerine de değinen Bakan Ersoy, Roma Kolezyumu’nda düzenlenen "Göbeklitepe: Kutsal Bir Yerin Gizemi" sergisinin 6 milyon ziyaretçiye ulaştığını hatırlattı. Ayrıca 2026’da Berlin James-Simon Galeri’de ve 2026 sonbaharında Londra Guildhall Sanat Galerisi’nde yeni sergilerin açılacağı bilgisini verdi. 2027 sonbaharında ise Japonya Tokyo Ulusal Müzesi için görüşmelerin sürdüğünü ekledi.
Bakan Ersoy, projenin ana sponsoru Türk Hava Yolları ve Göbeklitepe kazısı sponsoru Doğuş Grubu başta olmak üzere, tüm bilim insanlarına ve yerel yönetimlere teşekkür etti.
Anahtar Kelimeler: Neolitik Dönem, Cilalı Taş Devri, Mehmet Nuri Ersoy, Taş Tepeler,